Case Study No.1

Casestudy nr. 1

Andere manieren van respecteren

Italië

CESIE

Sleutelwoorden

Culturele verschillen, interculturele dialoog, analyse van culturen, schoolbrede aanpak, taal, actief luisteren

Inleiding

De gebeurtenis vond plaats in een vakschool voor toerisme in Palermo, waar naar aanleiding van de toename van het aantal TCN-studenten nieuwe integratiemaatregelen werden ingevoerd.

Karima is 16 jaar oud en kwam een jaar geleden naar Italië vanwege de slechte economische situatie van haar familie. Haar vader had enkele vrienden in Palermo, die enkele jaren eerder waren verhuisd en daar een baan hadden gevonden. Karima was bezorgd om een "nieuw leven" te beginnen, maar kende al een paar woorden Italiaans omdat ze van vreemde talen houdt. Ze deed haar best om zich een deel van het nieuwe land te voelen.

Jij, als leraar, doet veel inspanningen om haar op te nemen in de groep. Haar resultaten zijn tot nu toe vrij goed. Toch zouden er enkele misverstanden kunnen ontstaan vanuit haar persoonlijke groei en wederzijdse aanpassing.

Betrokken school

Vakschool voor toerisme, secundair onderwijs.

Gedetailleerde beschrijving van de situatie

Je bent leraar geschiedenis en je bent net begonnen op een nieuwe school. Een van je leerlingen, Karima, komt uit Marokko. Ze is goed op school en haar Italiaans wordt geleidelijk beter. Ze brengt graag tijd door met haar klasgenoten, al kijkt ze je nooit in de ogen als je met haar praat. Je let er niet te veel op; ze moet wat verlegen zijn.

Na een maand is de situatie niet veranderd. Je begint je af te vragen of je per ongeluk iets verkeerd hebt gedaan, beledigende woorden hebt gebruikt of dat ze je gewoon niet aardig vindt. Je hoopt dat de theatercursus die ze buiten school volgt haar zal helpen minder verlegen te worden.

Op een dag, tijdens de ouderavond, besluit je met Karima's ouders te praten. Ze spreken nog niet zo goed Italiaans, maar je slaagt erin een paar woorden uit te wisselen. Je vertelt hen alleen dat je tevreden bent over de academische vooruitgang van Karima, maar dat ze wat problemen lijkt te hebben in haar benadering van oudere mensen. Haar ouders zijn erg verbaasd; ze verontschuldigen zich hiervoor en beloven met haar te praten.

In de weken daarna lijkt Karima bang voor je te zijn. Ze vermijdt totaal oogcontact en brengt minder tijd door met haar klasgenoten.

Je besluit te gaan praten met een studente die Karima's beste vriendin lijkt te zijn. Ze legt uit: "Karima waardeert je echt als leerkracht. Dat is de reden waarom ze vermijdt om in jouw ogen te kijken. Ze vertelde me eens dat je in haar cultuur een oudere niet in de ogen kijkt als teken van respect."

Wat ging er mis? Hoe zou je reageren?

Deel je ideeën en suggesties op het TEACHmi online Forum!

Ga naar Forum

Hier zijn enkele vragen voor zelfreflectie:

Heb je ooit zoiets meegemaakt?
Hoe zou jij reageren in dezelfde situatie?
Welke competenties moet je ontwikkelen?
Probeer je gesprekken over andere culturen aan te moedigen?
Hoe kan je de belangstelling van de leerlingen voor andere culturele contexten vergroten?
Betrek je in het algemeen de ouders van de leerlingen erbij?

Eerste reactie

De leraar interpreteert de situatie eerst als een gevolg van de verlegenheid van de leerlingen en vraagt Karima later niet direct om uitleg. Hij is in de war en besluit zich tot Karima's ouders te richten. De leraar past geen interculturele benadering toe en analyseert de situatie vanuit zijn eigen culturele perspectief.

Karima's ouders vragen noch aan de leraar, noch aan Karima om opheldering. Zij denken niet dat hun culturele goede manieren verkeerd geïnterpreteerd kunnen worden, waardoor Karima's reactie wat ongemakkelijk wordt.

Voorgestelde oplossing

Verdiep je in de culturele achtergrond van jouw leerlingen, probeer meer te weten te komen over hun vroegere ervaringen.

Faciliteer gesprekken en uitwisseling in de klas: probeer de nieuwsgierigheid van de leerlingen naar andere culturen te stimuleren; vraag om verduidelijking wanneer dat nodig is; bied meer mogelijkheden voor teamwerk.

Actief luisteren: besteed aandacht aan wat je leerlingen verbaal of niet-verbaal zeggen. Wees niet verlegen om hen om herhaling te vragen: zo voelen ze zich gehoord en gewaardeerd. Probeer de interesses en passies van de leerlingen te ontdekken en kies de juiste onderwerpen om hen bij het gesprek te betrekken.

Interactie met collega's: wissel je twijfels en zorgen uit met je collega's voordat je een conclusie trekt. Zij delen misschien dezelfde zorgen of hebben meer informatie dan jij.

Betrokkenheid van de ouders: als er iets mis is met een leerling, is het belangrijk de ouders erbij te betrekken. Toch zou deze betrokkenheid dergelijke situaties eerder moeten voorkomen. Buitenschoolse activiteiten kunnen de dialoog bevorderen en de betrokkenheid van het hele gezin verbeteren.

Buitenschoolse activiteiten: Zoek toenadering tot jouw leerlingen en betrek er andere actoren bij, verbeter de banden tussen leeftijdsgenoten en stimuleer de belangstelling van jongeren voor verschillende thema's, waardoor ze uiteindelijk meer bereid zijn om als actieve burgers aan de samenleving deel te nemen.

Thema 2 van deze toolbox, dat gebaseerd is op de goede praktijk van het vertellen van verhalen, kan praktische activiteiten bieden om interculturaliteit op school te ondersteunen.

Thema 4 van deze toolbox biedt praktische activiteiten om leerkrachten te ondersteunen bij het omgaan met diversiteit in de klas.

Waarom is deze casus relevant?

Zelfs de eenvoudigste culturele verschillen kunnen problemen veroorzaken bij de integratie van leerlingen met een migratieachtergrond, en ongepaste reacties met onverwachte gevolgen veroorzaken. In dit verband lijkt de ontwikkeling van een schoolbrede aanpak een belangrijke stap om de volledige integratie van nieuwkomers te waarborgen en het leren van de nieuwe taal te vergemakkelijken.