Casestudy nr. 11
Gevoelsvolle inclusie
Portugal
Universiteit van Coimbra
Sleutelwoorden
Culturen, verschillen, non-verbale taal, motiverende spreker
Inleiding
De casestudy is gebaseerd op een getuigenis van een leerkracht over de opvang van vluchtelingenkinderen, gepubliceerd in Almeida, A.C. & Santos, E. (orgs.) (2019). Spel: Van concepten naar praktijken (pp. 61-68). Coimbra, IPCDHSUC.
Opgehaald van: https://www.uc.pt/fpce/IPCDHS/Actividades/Livro_Brincar.pdf
Betrokken school
Basisonderwijs
Gedetailleerde beschrijving van de situatie
De casestudy is gebaseerd op de getuigenis van een leerkracht over de opvang van vluchtelingenkinderen in een basisschool van Castelo Branco, Portugal, die een grote gastvrijheid aan de dag heeft gelegd bij hun opvang.
Castelo Branco ligt in het binnenland van het Portugese vasteland; het is een stad met een goede levenskwaliteit, met een groot sociaal, onderwijs- en opleidingsaanbod. Het is een gastvrije en aantrekkelijke stad.
De leerkracht werkte in een klas van acht leerlingen uit twee Syrische gezinnen, van verschillende leeftijden. Het voornaamste doel was de ontwikkeling van het Portugees als niet-moedertaal.
Het eerste gezin - JSM - heeft drie jaar doorgebracht in een vluchtelingenkamp in Turkije. Dit gezin bestaat uit 9 leden: vader, moeder en 7 kinderen, die "hun stad Aleppo, hun land, hun familie en hun rijke cultuur hebben achtergelaten". De twee jongste kinderen (3 en 4 jaar) gingen naar een kleuterschool en de vijf andere broers gingen samen naar de lagere school (13, 11, 10, 8, 6 jaar).
Het tweede gezin - AA - telt vijf kinderen: drie van hen (11, 13, 16 jaar) gingen naar dezelfde school en klas als de kinderen van het gezin JSM. Dit gezin heeft twee andere zonen, waarvan er één van 20 jaar werd opgenomen in een beroepsopleiding van een middelbare school, terwijl de andere (22 jaar), die een cerebrale parese heeft, werd opgenomen in een instelling met specifieke ondersteuning.
De school heeft ongeveer 40 leerlingen, de meeste van de hen zijn Romakinderen.
Er deden zich in de klas en op school verschillende incidenten voor, waarvan vele verband hielden met aanpassings- of voedingsgewoonten. Zoals de onderwijzeres zei: "Hoewel er gerechten werden besteld die hun culturele en religieuze gewoonten respecteerden, leidde het gebrek aan vertrouwen ertoe dat de kinderen de lunch weigerden. Er waren veel lunches met tranen en enorm ongemak. Op heel wat dagen aten de kinderen snacks tijdens de ochtend en de middag, en het fruit dat voor de lunch was voorzien".
Wat zou jij doen in een soortgelijke situatie?
Deel jouw ideeën en suggesties op het TEACHmi online Forum!
Hier zijn enkele vragen voor zelfreflectie:
-
Hoe kunnen we de interculturele dialoog bevorderen met behulp van een spelmatige, pedagogische component?
-
Hoe kunnen wij de betrokkenheid van de gehele onderwijsgemeenschap bevorderen de samenwerking?
-
Hoe kunnen deze personen worden ondersteund op het niveau van echte inclusie?
Eerste reactie
De scholengroep in deze stad toonde zich heel gastvrij om deze leerlingen te verwelkomen.
De leerkracht was verantwoordelijk voor een klas van acht vluchtelingenkinderen die hun kennis van het Portugees als niet-moedertaal wilden verbeteren. Aanvankelijk toonde deze groep grote belangstelling voor deze lessen. Maar het gedrag verbonden met jaloezie, aandacht vragen, en het verlangen naar vroeger leidden vaak tot gedragingen van agitatie, opstandigheid en depressie.
De leraar kende geen Arabisch en de leerlingen kenden geen Portugees. Het eerste obstakel was dus de taal, die kon worden overwonnen door non-verbale taal en enkele online tools. Zoals de leraar zei: "Op een gegeven moment had ik het gevoel dat we zelfs met onze ogen konden communiceren, waarbij we de tot de kern kwamen door middel van helderheid, diepte en concentratie".
Er waren veel kritieke incidenten in verband met de aanpassing aan het dieet. Er waren conflicten, momenten van stress die met een kalmerende toon en voorbeelden van solidariteit werden aangepakt. Ook de betrokkenheid van de gezinnen bij sommige schoolactiviteiten verbeterde het welzijn van de kinderen op school.
Voorgestelde oplossing
Migratie of mobiliteit is geen aangename of gemakkelijke ervaring. Als het niet afhangt van een vrije keuze, is het soms ook geen weloverwogen keuze, en soms is het een vlucht. In die zin kan integratie/inclusie in de gastcultuur een pijnlijk, tijdrovend en zelfs onmogelijk proces zijn.
De maatregelen worden best gecoördineerd, met gerichte en geïndividualiseerde interventies. Er zijn natuurlijk algemene noden, maar ook specifieke behoeften van verschillende aard, waarmee best voorzichtig rekening wordt gehouden:
-
Zorg voor een open dialoog met kinderen om het zelfvertrouwen en de zelfregulering van kinderen te ontwikkelen.
-
Werk aan de sociaal-emotionele vaardigheden van leerlingen.
-
Toon openheid en belangstelling om het standpunt van de buitenlandse kinderen te begrijpen.
-
Je vindt nuttige hulpmiddelen zijn in thema 1, 2, 3 en 5 van deze toolbox.
Waarom is deze casestudy relevant?
Een van de belangrijkste doelstellingen van het TEACHmi-project is het bevorderen van sociale integratie van leerlingen met een allochtone achtergrond en het verminderen van vooroordelen in de schoolomgeving en in de lokale samenleving.
Ook de taal van liefde en genegenheid kan dus belangrijk zijn, als universeel communicatiemiddel. Bovendien kan het een nuttig instrument zijn bij de integratie/inclusie van personen, of het nu gaat om vluchtelingen, mensen met een migratieachtergrond of personen met andere kenmerken.
Met genegenheid, met systematische steun, hoewel moeilijk, worden de barrières overwonnen.
