Casestudy nr.3
Dialoogcirkels om potentiële conflicten te voorkomen
België
UNIVERSITEIT LEUVEN – LIMBURG (UCLL)
Sleutelwoorden
Stereotypen, racisme, vooroordelen, taalkundig onbegrip, interculturele conflicten
Invoering
Deze casestudy is geïnspireerd op waargebeurde verhalen uit de online campagne Community Heroes, ontwikkeld als onderdeel van het Erasmus+-project Rethink Before Act. Leer meer: http://www.rethinkproject.eu/
De casestudy is ook geïnspireerd door Niofar – Associazione dei giovani Senegalesi. Meer informatie: http://www.associazioneniofar.org/
https://www.facebook.com/associazioneniofar/?ref=page_internal
Betrokken school
Hoger onderwijs
Gedetailleerde beschrijving van de situatie
PIEC of de International Educating Class is een door UNESCO ondersteund programma in het hoger onderwijs dat georganiseerd wordt aan de UCLL (University Colleges Leuven Limburg), en dat studenten uit zowel lage- als hoge-inkomenslanden samenbrengt om te discussiëren, te debatteren, en om mondiale vraagstukken aan te pakken.
Het idee is dat studenten uit zogenaamde ontwikkelingslanden vaardigheden kunnen verwerven die zij in hun eigen land kunnen gebruiken, maar ook dat westerse studenten hun eigen vooroordelen onder ogen kunnen zien door echte betrokkenheid bij collega's uit lagere-inkomenslanden.
Aan het begin van elk semester "groeperen" studenten zich, in een poging om hun comfortzone te overstijgen en contact te leggen en een dialoog aan te gaan met studenten met een andere achtergrond. Het is duidelijk dat er vaak zowel kleine als grotere misverstanden ontstaan en daarmee de kans op conflicten toeneemt. Als gevolg daarvan kunnen de groepen zich meer gaan ‘verschansen’ en verdeeld geraken. Sommige dominantere leerlingen gaan het groepswerk ‘overnemen’, of zich zelfs schuldig maken aan pestgedrag. Andere, meer passieve leerlingen kunnen soms ‘niet meedoen’. Als de situatie niet wordt aangepakt en besproken, kan ze escaleren tot een openlijk conflict.
De methode van ‘dialoogcirkels’ wordt gebruikt voor de organisatie van "dialooglunches", die kunnen worden georganiseerd aan het begin van het jaar en elke maand tot het einde van het semester. Deze aanpak kan worden gebruikt met jongvolwassenen, maar ook met jongeren en adolescenten. Aan het begin van het jaar vertoont de opleiding de film "La Crash" - een emotionele, bekroonde film over vooroordelen, misverstanden en gemengde en vaak conflictueuze menselijke houdingen en gedragingen - om de aandacht te vestigen op vooroordelen/bias, daarmee samenhangende culturele misverstanden en mogelijke gevolgen.
Na de eerste 'dialooglunch' wordt de volgende dialooglunch een maand later gepland, enzovoort - tenzij er extra sessies nodig zijn. De laatste dialooglunch van het eerste semester eindigt op 18 december: de Internationale dag van de Migranten, waarbij studenten een lunch bereiden en die samen met de sprekers (meestal een asielzoeker of een vluchteling) delen.
Tijdens elke zitting wordt een agenda opgesteld en aan de studenten uitgedeeld, maar er is ook ruimte om openlijk te discussiëren over onderwerpen die in het groepswerk van verschillende vakken van de opleiding aan de orde komen. De regels zijn dat iedereen aan het woord komt. Deelnemers kunnen hun gevoelens, gebeurtenissen of incidenten, maar ook mogelijke opdrachten bespreken. Iedere student krijgt het woord en kan niet onderbroken worden; de anderen luisteren en krijgen de tijd om na te denken. Er wordt een tijdslimiet gesteld zodat niemand het gesprek kan monopoliseren.
Om de beurt mogen studenten reageren, terwijl de docent/coach bemiddelt bij mogelijke misverstanden of meningsverschillen binnen de groep maar ook tussen studenten en de opleiding, inclusief andere leden van het team van docenten. De bedoeling is om binnen de groep een oplossing te vinden voor het probleem.
Bron: Edutopia (2020). Klassenmanagement. Dialoogcirkels en positieve klassencultuur.
Op 26 juni 2020 ontleend aan https://www.edutopia.org/practice/stw-glenview-practice-dialogue-circles-video.
Wat vind je van deze strategie?
Deel je ideeën en suggesties op het TEACHmi online Forum!
Hier zijn enkele vragen voor zelfreflectie:
-
Zou je deze strategie in jouw context gebruiken?
-
Welke competenties moet je ontwikkelen?
-
Denk je dat de voorgestelde activiteit je kan helpen soortgelijke gebeurtenissen in de toekomst aan te pakken?
-
Welke van de voorgestelde activiteiten in de Toolbox zou je kunnen helpen om in te spelen op soortgelijke situaties?
-
Volg je al een specifieke methode voor de preventie van interculturele conflicten? Is die effectief? Wat moet je veranderen?
Eerste reactie
Zoals uitgelegd zijn in een diverse, multiculturele klas veel conflicten proto- of archetypisch. Wij hebben ondervonden dat het beter is situaties te voorkomen door een opening voor dialoog te creëren dan te wachten tot er open conflicten ontstaan. Open conflicten zijn moeilijk op te lossen, kunnen de sfeer in de groep verzuren en leiden tot een escalatie van conflict(en).
In veel gevallen, wanneer leerlingen hun perspectief kunnen uitleggen, kunnen de andere leerlingen beter begrijpen hoe de situatie zich heeft ontwikkeld. In dergelijke gevallen wordt de empathie onder medeleerlingen vergroot en kunnen oplossingen worden gevonden als groep of klas. Het is ook een belangrijk moment voor leerlingen met een dominantere stijl om te leren hoe zij anderen kunnen laten deelnemen.
Voorgestelde oplossing
Geritualiseerde "Dialoogcirkels", aangepast aan leeftijd en context. Regelmatige bijeenkomsten (bijv. wekelijks, maandelijks) als preventieve maatregel en afhankelijk van het niveau van "spanning" en onopgeloste kwesties.
Thema 4 van deze toolbox kan worden gebruikt als uitgangspunt voor soortgelijke situaties.
Waarom is deze casestudy relevant?
Vaak vloeien conflicten in de klas voort uit culturele en taalkundige misverstanden, maar ook uit verschillende gradaties van onbewuste vooringenomenheid (bij leerlingen en leraren), die, als ze niet worden gecontroleerd, leiden tot verkeerde vooroordelen, maar ook tot openlijke conflicten en afbraak van de sociale relaties. In veel sociale contexten - net als in gezonde contexten - is voorkomen beter dan genezen!
