Case Study No.12

Casestudy nr. 12

Verhalen van drie zussen

Portugal

Universiteit van Coimbra

Sleutelwoorden

Verhalen, geweld, vervolging, vlucht, mensenrechten, schendingen, breuken, overleving

Inleiding

Deze casus vertegenwoordigt vluchtelingenverhalen, meer bepaald verhalen van drie zussen van kleur uit Congo in het Federale District, Brazilië. Dit zijn verhalen verzameld in Santos, CA (2018). Uma história de refúgio: narrativas de três irmãs negras do Congo no Distrito Federal. Dissertação de Mestrado em Sociologia. Universidade de Brasília, Instituto de Ciências Sociais, Departamento de Sociologia. Ontleend aan:

http://repositorio.unb.br/handle/10482/32721

Gedetailleerde beschrijving van de situatie

Deze case gaat over de verhalen van drie zussen geboren in de Democratische Republiek Congo. Ze zijn asielzoekers, van kleur, hebben een laag inkomen en wonen in het Federale District (Brazilië). Sinds hun vertrek uit Kinshasa (hoofdstad van Congo) werden ze geconfronteerd met geweld, politieke vervolging, beperkingen van de mensenrechten en gezinsbreuken door gedwongen verplaatsing als voorwaarde om te kunnen overleven (omwille van politieke vervolging).

Zij beleefden moeilijke momenten voor en tijdens hun vlucht, tot hun aankomst en integratie in het gastland. Zij ervaarden breuken en transformaties (bijv. de dood van de ouders, die de paden van de verhalen van de zusters bepaalde); trauma's, angsten en opstandigheid (bijv. moedwillige brand in huis, geblokkeerde bankrekeningen), en waren voortdurend op zoek naar stabiliteit en afstemming (bijv. op vlak van werkgelegenheid, huisvesting, onderwijs, gezondheid, toegang tot rechten, sociale betrekkingen, enz.)

Met betrekking tot het interactie- en integratieproces in Brazilië is op basis van de analyse van het snijvlak tussen geslacht, etniciteit, klasse, migratiestatus (vluchtelingen) en nationaliteit geconstateerd dat deze aspecten gevolgen hebben in termen van ongelijkheid. Wat betreft hun nationaliteit werd vastgesteld dat dit niet mag leiden tot een minderwaardige behandeling.

De drie Congolese zusters arriveerden in Brazilië en een nieuw moment brak aan, vol uitdagingen.

Wat zou jij doen om hun opname in de nieuwe samenleving te ondersteunen?

Deel jouw ideeën en suggesties op het TEACHmi online Forum!

Ga naar Forum

Hier zijn enkele vragen voor zelfreflectie:

Hoe kunnen deze personen worden ondersteund op het niveau van echte inclusie?
Wat zijn de redenen voor migratie en de daaruit voortvloeiende (of niet), mate van kwetsbaarheid, behoeften of zwakke punten?

Eerste reactie

Nieuwkomers in Brazilië worden opgevangen in het Instituut voor migratie en mensenrechten (IMDH) in Brasília. Zij kregen steun van het instituut met manden met materiaal voor basisbehoeften, luiers, artikelen voor persoonlijke hygiëne, enz.

Tijdens een van deze leveringen ontmoette de auteur van de tekst en tevens een vrijwilliger in dat instituut, de drie zusters, en "ze ontvingen me op hun eigen manier, zeer ontvankelijk en warm, met knuffels, glimlachen en gesprekken. Op dat moment communiceerden ze nog niet goed in het Portugees en de eerste gesprekken werden in het Frans gevoerd. We wisselden contacten uit, net als met andere meisjes, en we bleven aan de telefoon praten" (p.15).

In veel gevallen van gedwongen migratie, beïnvloedt de onmogelijkheid om terug te keren de migratie-ervaring. Het werd snel duidelijk dat deze vrouwen inspanningen leverden voor hun aanpassing aan en integratie in de Braziliaanse samenleving, aangezien werk de belangrijkste voorwaarde is voor een sterke integratie in de ontvangende samenleving.

In deze studie werd vastgesteld dat deze vrouwen een grotere behoefte hadden om deel uit te maken van sociale groepen. Voor hun aanpassing aan Brazilië en sinds hun aankomst was hun belangstelling ook gericht op affectieve uitwisseling en vriendschapsuitwisseling.

Voorgestelde oplossing

Werk met actief luisteren voor nieuwkomers. Zij hebben een verleden, een heden en vaak geen toekomstperspectief. Velen, zelfs onder begeleiding, zijn alleen, hebben heimwee, hebben goede en slechte herinneringen, maar ze hebben vooral behoefte aan steun: sociaal, psychologisch en op veel andere gebieden.
Verhalen vertellen (Thema 2) kan een nuttige werkvorm zijn om een gastvrijere omgeving op school te creëren

Het achterlaten van een geboorteplaats/land in gedwongen omstandigheden is een traumatische ervaring. Die vereist van de gastlanden het vermogen om mensen met respect en waardigheid te behandelen, waarbij het beleid en de interventies worden geleid door de referenties van de mensenrechten. Dat betekent dat de ander als persoon in zijn integriteit wordt gezien. Het thuisland kan worden verlaten, maar deze mensen verliezen nooit hun mensbeeld. Rekening houden met de multi-dimensionaliteit van actief burgerschap en inspanningen doen die de deelname van vluchtelingen mogelijk maken, houdt in dat mogelijkheden worden geboden die zowel deze burgers als de samenleving van het gastland ten goede kunnen komen (bijvoorbeeld werkgelegenheid). Bovenal is de erkenning dat vluchtelingen het recht hebben om fatsoenlijk te leven, waar zij zich ook bevinden, de grootste uitdaging die wij als samenleving moeten aangaan.

Waarom is deze casestudy relevant?

De casestudy maakt het mogelijk na te denken over de integratieprocessen.

Ze maakt het mogelijk na te denken over ervaringen van geweld, politieke vervolging, vlucht, verlies van mensenrechten en familiebreuken, die worden veroorzaakt door de noodzaak om te ontsnappen als voorwaarde om te overleven. Deze situatie is belangrijk voor dit project omdat zij ons in staat stelt na te denken over:

De mate van variabiliteit in de motieven voor migratiebewegingen.
De analyse van het verband tussen de redenen om de landen van herkomst te verlaten en de integratiecapaciteit van gastlanden.
De analyse van potentiële variabelen die het integratieproces bemoeilijken: variabelen die meer verband houden met mensen met een migratieachtergrond en variabelen gekoppeld aan de context in de gastlanden.

Deze verhalen stellen ons in staat na te denken over verschillende kwesties: