Casestudie nr.5
De Roma-jongen
Bulgarije
Pedagogische Hogeschool Pleven,
Universiteit Veliko Tarnovo
Sleutelwoorden
Etniciteit, onderwijs, institutionalisering, stereotypen, vooroordelen, sociale uitsluiting
Betrokken school
Secundair onderwijs
Gedetailleerde beschrijving van de situatie
Mitko is 18 jaar oud en is van Roma-afkomst. Zijn ouders zijn ongeschoold en werkloos. Het gezin leeft in zeer slechte omstandigheden en zorgt niet goed voor hun 6 kinderen. Geen van hen volgt onderwijs. Toen hij 6 jaar oud was, werd Mitko uit het gezin gehaald en in een gespecialiseerde instelling geplaatst om hem een geschikte omgeving voor zijn ontwikkeling en opvoeding te bieden. Bij de eerste evaluatie van het team van specialisten werd een zichtbare achterstand in zijn cognitieve en mentale ontwikkeling vastgesteld, die zij toeschreven aan de invloed van Mitko's familie en afkomst.
Van de eerste tot de derde klas gaat Mitko naar het basisonderwijs, maar hij heeft ernstige leerproblemen. Hij spreekt de Bulgaarse taal niet goed, hij slaagt er niet in de relevante leerstof onder de knie te krijgen en hij heeft moeite met schrijven en lezen. Er is ook een achterstand in de sociale ontwikkeling. Leraren laten zich leiden door het vooroordeel dat er met hem geen serieuze vooruitgang kan worden geboekt omdat hij van Roma-afkomst is.
Wanneer Mitko aan het eind van de derde klas zit, wordt hij onderzocht door een medische commissie, die een ‘lichte mate van mentale achterstand’ vaststelt (IQ van 50-55 tot 70-75). Dit is voor de specialisten die hem in de instelling verzorgen aanleiding om hem over te plaatsen naar een school voor buitengewoon onderwijs. Die school biedt specifieke programma's om kinderen met een verstandelijke handicap en andere ontwikkelingsstoornissen en -achterstanden de voorwaarden te bieden om basiskennis en -vaardigheden te verwerven die nodig zijn voor een relatief onafhankelijk leven als volwassene.
Van de vierde tot de zevende klas gaat Mitko naar een school voor buitengewoon onderwijs. Zowel de specialisten op school als die van de instelling zorgen voor de jongen, maar zonder extra inspanningen om zijn potentieel te ontwikkelen. In de periode dat Mitko in groep 5-7 zit, wordt gedurende drie opeenvolgende jaren een project voor onderwijsondersteuning uitgevoerd, een gezamenlijke activiteit van het team, een niet-gouvernementele organisatie en jonge vrijwilligers.
Verschillende vormen van buitenschools leren en activiteiten worden met de kinderen uitgevoerd om leerproblemen te overwinnen. Op aandringen en met de hulp van de NGO onderneemt het team van de gespecialiseerde instelling actie om de leerling terug te sturen naar een school voor algemeen onderwijs nadat de noodzakelijke procedures voor het gelijkstellen van de onderwijsgraad zijn doorlopen.
Mitko volgt momenteel secundair onderwijs op een gewone school. Vanaf het begin is hij zeer goed ontvangen door de schoolgemeenschap. De leraren kennen zijn geschiedenis en tonen begrip en steun. De leerlingen accepteren hem als een van hen. Hij wordt nog steeds gesteund door NGO's en jonge vrijwilligers, die hem aanvullende vormen van pedagogisch werk bieden om de onderwijstekorten op te vangen. Tegelijkertijd helpt dit hem de motivatie voor persoonlijke groei en ontwikkeling te vergroten.
Wat was er mis in de eerste reactie? Wat zou jij doen?
Deel jouw ideeën en suggesties op het TEACHmi online Forum!
Hier zijn enkele vragen voor zelfreflectie:
-
Wat zou je zeggen tegen mensen die bevooroordeeld zijn en zijn ontwikkeling negatief beïnvloeden?
-
Zou je hen bekritiseren of adviseren? Hoe?
-
Wat zijn volgens jou de geschikte werkvormen met volwassenen om etnische stereotypen en vooroordelen te overwinnen?
-
Welke van de voorgestelde activiteiten in de toolbox kunnen volgens jou helpen om soortgelijke situaties aan te pakken?
Eerste reactie
Vanwege de stereotypen en vooroordelen ten aanzien van de gemarginaliseerde Roma-gemeenschap hebben de specialisten van de instelling en de leerkrachten van de basisschool het potentieel van de jongen onderschat en hem niet genoeg geholpen bij het overwinnen van zijn leerproblemen op school, die niet door intellectuele tekorten maar door sociale achterstand werden veroorzaakt.
Voorgestelde oplossing
-
Opleiding van leraren en pedagogische specialisten voor het overwinnen van stereotypen en vooroordelen ten aanzien van etnisch andersdenkenden.
-
Vormen van aanvullende kwalificatie voor het werken met leerlingen uit etnische minderheden om het leerproces doeltreffender te ondersteunen.
-
Meer uren in een school besteden aan intercultureel onderwijs om de culturele gevoeligheid en de interculturele competentie van de leerlingen te vergroten.
-
Individueel werken met studenten uit kwetsbare, etnische groepen voor psychosociale en pedagogische ondersteuning in het proces van hun onderwijs en ontwikkeling.
-
Voorwaarden scheppen voor het betrekken van externe deelnemers (NGO's, vrijwilligersorganisaties) bij diverse vormen van sociale pedagogische ondersteuning van leerlingen uit kwetsbare groepen op school en in gespecialiseerde instellingen voor kinderen waar de ouderlijke zorg te kort schiet.
-
Thema 4 van deze toolbox biedt enkele ideeën en praktische activiteiten om leerkrachten te helpen om met diversiteit om te gaan.
Waarom is deze casestudy relevant?
Fundamentele mensenrechten, zoals het recht op onderwijs en persoonlijke ontwikkeling, kunnen worden ontnomen of beperkt vanwege vooroordelen en stereotypen over mensen uit etnische minderheden en kwetsbare groepen.
Wanneer mensen deze vooroordelen overwinnen en over de juiste mind set beschikken, tonen zij begrip en empathie en zijn zij in staat een ondersteunende en inclusieve omgeving te bieden voor de educatieve en sociale integratie van kinderen van verschillende etnische afkomst. Er moeten gerichte activiteiten worden geïmplementeerd voor studenten en professionals die in een multiculturele omgeving werken, om vooroordelen te overwinnen en positieve attitudes te vormen.
